Od zielonych łodyg i liści do ogromnych płócien żaglowych — a to zaledwie niewielka cząstka tego, do czego można wykorzystać tę roślinę. Znamy ją od bardzo dawna. Pierwsze wzmianki datuje się na nawet 10000-6500 lat przed naszą erą! W Polsce natomiast – 1400 lat p.n.e. Wykorzystywane były wtedy głównie do produkcji sznurów i tkanin, jednak pełniły także kluczową rolę podczas wielu pogańskich obrzędów. Ich uprawa była bardzo popularna szczególnie w czasach przed- i powojennych. W latach 90. dosłownie zapadła się pod ziemię, ponieważ stanowiła sporą konkurencję dla sztucznych alternatyw oraz była (i wciąż jest) trudna do rozróżnienia od swojej podgatunkowej, indyjskiej siostry. Mowa oczywiście o konopiach siewnych W tym wpisie skupimy się na włóknach konopnych, a dokładniej — w jakim procesie powstają oraz jakie mają obecnie zastosowanie.
Proces pozyskiwania włókien
Konopie są bardzo tanie i proste w uprawie. Nie są wymagającymi roślinami, a do utrzymania ich niepotrzebna jest bardzo duża ilość wody. Dlatego też jest opłacalnym surowcem. Jednak, żeby z twardych łodyg zrobić sznur, nie wystarczy samo ścięcie, związanie i wysuszenie. Włókno konopne powstaje w wyniku fermentacji, tak zwanego roszenia słomy. W tym procesie oddzielają się od siebie poszczególne części rośliny poprzez rozkład substancji kleistych. Uzyskanie dobrej jakości, długiego włókna konopnego wymaga sporo cierpliwości. Jeśli słoma będzie rzadko wywracana, fermentacja będzie nierównomierna, a surowiec straci na wytrzymałości i wartości.
Odpowiednio przeprowadzony proces roszenia można poznać po jednolitym, szarym kolorze. Słoma konopna może mieć także ciemne kropki – nie są one w żadnym przypadku wadą. Dopiero wtedy można przystąpić do wiązania snopków i suszenia, po którym nastąpi miażdżenie łodyg oraz oczyszczanie w celu otrzymania włókna konopnego.
Cechy naturalnych włókien konopnych
Jak wcześniej wspomnieliśmy, konopie siewne jako surowiec jest bardzo tania. Co to oznacza w praktyce? Jest opłacalnym materiałem, którego cechy mocno wykraczają poza niską cenę. Włókno konopne charakteryzuje się przede wszystkim duża wytrzymałość, trwałość i odporność na wilgoć oraz pleśń. Doskonale przepuszcza powietrze i odprowadza wilgoć. Co więcej, jest hipoalergiczny oraz zawiera ligninę, która w dużym stopniu zabezpiecza skórę przed promieniowaniem UV. Jest również naturalną barierą przed różnego rodzaju mikroorganizmami oraz ich rozwojem.
Zastosowanie włókien konopnych
Dzięki wyżej wypisanym cechom ich zastosowanie jest bardzo szerokie i wiele branż opiera się na produktach wytworzonych właśnie z nich. Wymienić tutaj możemy w szczególności przemysł morski, który musi korzystać wyłącznie z wytrzymałych i odpornych surowców ze względu na stałe, wymagające warunki. Tuż za nim znajduje się także budownictwo, branża spożywcza, farmaceutyczna, papiernicza, chemiczna, energetyczna i motoryzacyjna. Brzmi niewiarygodnie? Włókna konopne to ekologiczne i w pełni biodegradowalny surowiec, który jest wykorzystywany do produkcji między innymi lin, sznurów, materiałów izolacyjnych, mat dezynfekcyjnych, paździerzy, ubrań, pieluch, papieru, biokompozytów, siatek wędzarniczych, sieci rybackich, wypełniaczy od poduszek i dywanów. A to zaledwie kilka przykładów produktów.
Uprawa konopi siewnych a ekologia
Włókno konopne jako surowiec jest ekologiczne i biodegradowalne. Warto byłoby się zastanowić, czy uprawa samej rośliny jest równie prośrodowiskowym rozwiązaniem. Konopie siewne, podobnie jak pozyskiwane z nich włókno, są bardzo wytrzymałe. Wysoka temperatura, mróz, silny wiatr, choroby czy insekty nie są dla niej większym zagrożeniem. Nie wymaga więc stosowania nawozów czy oprysków do intensywnego wzrostu. Co więcej, jak każda roślina, konopie również potrzebują wody, jednak nie w wyjątkowo dużej ilości.
Warto zwrócić uwagę również na fakt, że konopie siewne oczyszczają glebę i redukują dwutlenek węgla z powietrza. Są naturalnym filtrem o dużej ilości biomasy, która poradzi sobie nawet z bardzo zanieczyszczonymi terenami.